Motie M19 – Begroting 2024 – Van armoedebeleid naar maatwerk in bestaanszekerheid

PvdA/GroenLinks wil graag breder kijken naar armoedebeleid en hierbij de menselijke maat toepassen.

Momenteel is armoede niet beperkt tot (wat wij definiëren als) minima. Er zijn steeds meer tweeverdieners/mensen met een middeninkomen die ook armoede kennen. De huidige regelingen voor minima zijn niet op hen van toepassing.

Van de wethouder begrepen we dat er voor de minima al veel wordt gedaan. Zo krijgen ze momenteel automatisch hun energietoeslag (omdat ze bij ons bekend zijn). De wethouder zou willen onderzoeken of er automatische processen kunnen worden ingericht voor meer regelingen waar zij als minima zo-wie-zo recht op hebben. Goed initiatief.

Daarnaast vragen wij in deze motie nadrukkelijk aandacht voor de mensen die buiten de huidige minimaregelingen vallen en toch in armoede leven. Kan het college voorstellen uitwerken hoe we deze groep met maatwerk kunnen helpen en deze voorstellen aan de gemeenteraad voorleggen in juni 2024? Dan kunnen de kosten die hiermee mogelijk gemoeid zijn worden meegenomen in de begroting voor 2025.

In de toelichting van deze motie wordt verwezen naar de aanpak in Utrecht. Vanzelfsprekend is de omvang van de problematiek in Berg en Dal van een andere schaal dan in Utrecht. Twee van onze caroussel leden kwamen heel erg enthousiast terug van een symposium over deze aanpak begin juli. Het zou jammer zijn als we de ervaringen vanuit Utrecht niet meenemen.

Met deze motie willen we onze ambtenaren meer ruimte geven voor het toepassen van maatwerk in bestaanszekerheid.

De wethouder zegt een thema-avond toe. Daarom hebben we de motie niet in stemming gebracht.

Motie van armoedebeleid naar maatwerk in bestaanszekerheid

De raad van de gemeente Berg en Dal, in vergadering bijeen op 9 november 2023

constateert dat:

• Onze gemeente een grote hoeveelheid aan regelingen heeft om inkomensondersteuning te bieden aan inwoners die het nodig hebben;
• De inkomensondersteunende regelingen geen 100% bereik hebben;
• Mensen die de regelingen (tijdelijk) nodig hebben of er recht op hebben, nog steeds
  tussen wal en schip kunnen vallen.

overwegende dat:

• Armoedeproblematiek de afgelopen jaren een steeds groter probleem is geworden en de bestaanszekerheid van veel inwoners onder druk staat;
• Armoede niet beperkt is tot (wat wij definiëren als) minima, maar het aantal werkende armen toeneemt;
• Onze inwoners aanspraak kunnen maken op generieke inkomensondersteunende voorzieningen met beperkte mogelijkheden voor maatwerk bij complexere en/of tijdelijke gevallen;
• Maatwerk niet moet leiden tot willekeur en tekorten in de uitvoeringscapaciteit, maar de menselijke maat het sleutelwoord is.

roept het college op om:

• Voorstellen aan de gemeenteraad te presenteren (in bijvoorbeeld een thema-avond) voor mogelijke scenario’s voor de inrichting van een vereenvoudigd / ander beleid voor inkomensondersteuning dat meer ruimte biedt voor de menselijke maat;
• Voorstellen aan de gemeenteraad te doen die naast vereenvoudiging van de huidige minimaregelingen ook mogelijkheden bieden voor maatwerk ondersteuning voor inwoners die buiten de huidige minimaregelingen vallen, maar wel (tijdelijke) ondersteuning nodig hebben;
• Bij de voorstellen een weging van de uitvoerbaarheid mee te geven, met name voor wat betreft de ambtelijke organisatie;
• De uitwerking van deze voorstellen ter bespreking voor te leggen aan de gemeenteraad juni 2024, zodat het raadsbesluit mee kan worden genomen in de begroting voor 2025.

en gaat over tot de orde van de dag.

Indiener(s):
PvdA Berg en Dal: Lesley Albert en Henny van der Pol
GroenLinks Berg en Dal: Caroline de Greeff, Rona Vree en Florian Gödderz
D66 Berg en Dal: Jos Verstegen, Jelbrich de Vries en Marlou van Grinsven-Peters

MOTIE INGETROKKEN, WETHOUDER ZEGT THEMA-AVOND TOE

Toelichting:

Momenteel is armoede niet beperkt tot (wat wij definiëren als) minima. Er zijn steeds meer tweeverdieners/mensen met een middeninkomen die ook armoede kennen. De huidige regelingen voor minima zijn niet op hen van toepassing.
We moeten sturen ‘vanuit de bedoeling’ in tegenstelling tot ‘vanuit vooraf gestelde doelen’. Met deze motie willen we onze ambtenaren meer ruimte geven voor het toepassen van maatwerk in bestaanszekerheid.

Wij vinden het belangrijk dat de mensen die hulp nodig hebben worden geholpen. Armoedeproblematiek is de afgelopen jaren een steeds groter probleem geworden en de bestaanszekerheid van veel inwoners staat onder druk. Het aantal werkende armen neemt toe. Het woord “Armoede” komt toch maar vier keer terug in deze begroting. Het begrip “Minima” komt wel vaker terug, maar armoede is nu soms breder dan de minima. Daarvoor moeten we oog hebben. De regelingen die we hebben, bereiken ook niet iedereen. Maatwerk in bestaanszekerheid is nodig.

Tijdens het onlangs gehouden GroenLinks PvdA congres hebben wij veel collega raadsleden uit andere gemeenten gehoord die ditzelfde signaleren. In Nijmegen is eind september de motie ‘Van armoedebeleid naar maatwerk in bestaanszekerheid’ van CDA-PvdA-VVD unaniem aangenomen.

In Utrecht was begin juli een symposium over dit onderwerp. De Utrechtse aanpak betreft het hele sociaal domein. Het gaat uit van de visie ‘ Zorg dichtbij en op maat’ waarbij gestuurd wordt ‘vanuit de bedoeling’, dit in tegenstelling tot het klassieke ‘sturen op vooraf gestelde doelen’. Buurtteams hebben een centrale rol in het oppakken van de hulpvraag door nauw samen te werken met partijen uit de sociale basis, basiszorg en aanvullende zorg. Waar mogelijk wordt uitgegaan van eigen regie hulpvrager. Ook wordt het betrekken van ervaringsdeskundigen als belangrijk gezien. Samenwerking tussen hulpverleners is van belang waarbij zij ook de ruimte krijgen om te doen wat nodig is. Deze aanpak leidt in Utrecht tot betere resultaten en minder (stijgende) kosten.

Ter referentie:
https://zorgprofessionals.utrecht.nl/zorgmodel/utrechtse-aanpak-in-het-sociaal-domein/

De Utrechtse aanpak is een voorbeeld die wellicht ook in Berg en Dal kan worden toegepast.

Dat geldt ook voor het idee van bijvoorbeeld een zgn. “Nijmegenpas”, gratis of met korting voor diverse activiteiten. Deze pas kan voor iedereen en is daardoor minder stigmatiserend, maar er wordt wel verschil gemaakt in bijvoorbeeld prijs naar inkomen. Interessant om te bezien, ook in relatie tot het huidige beleid.