vragen nav coalitieakkoord Duurzaam Verder Bouwen, door Martijn Schmiermann

Ons raadslid Lesley heeft de vragen op 3 maart j.l. aan de orde gesteld bij het college.

Schriftelijke politieke vragen over ‘Terugblik-document Coalitie-akkoord’.

Beste griffie,

Een verzoek aan het college.

Ik zou graag zien dat het college zo spoedig mogelijk een openbaar terugblik/evaluatie document opstelt: coalitieakkoord versus gerealiseerd. Eigenlijk is dit net zoiets als een overdrachtsdocument dat de werkgroepen op moeten stellen.

Je ziet dit bij meerdere gemeenten terug. Zo heeft bijvoorbeeld de gemeente Heerde een “review” aangeboden en een organisatieoverdrachtdocument gepubliceerd.
Review college 2018-2022 – gemeente Heerde Waarom hebben wij dat eigenlijk niet?

Dit review hoeft geen dik boekwerk te zijn (juist niet, leesbaar/overzichtelijk!) en er ligt natuurlijk al e.e.a. verwerkt in eerdere documenten. Bovendien zal iedere wethouder vast een eigen overdrachtsdocument gereed hebben en zal er al e.e.a. liggen richting de eigen organisatie (?) . Kortom, moet echt wel te doen zijn op korte termijn!

Dit ook in het kader van transparante politiek richting onze inwoners en leren/informeren voor de toekomstige periode en het nieuwe college/de nieuwe raad.

Dank!

Met vriendelijke groet,

Lesley Albers
Fractievoorzitter PvdA Berg en Dal – lokaal sociaal!

De afgelopen vier jaar hebben de coalitiepartijen in Berg en Dal (CDA, GroenLinks, Polderbreed en de GVP) uitwerking kunnen geven aan hun coalitieakkoord;

DUURZAAM VERDER BOUWEN

Er is geen officieel evaluatie moment geweest en wij; de PvdA Berg en Dal – lokaal sociaal! – vragen ons af of er überhaupt iets met de drie kernwoorden Duurzaam, Verder en/of Bouwen gerealiseerd is de afgelopen vier jaar? Of ging het; zoals zo vaak; men dronk een glas, deed een plas en alles bleef zoals het was?
Daarom hebben wij na het lezen van de destijds bestaande ambities gekeken naar de daaraan in het akkoord gekoppelde acties en doelstellingen. Na ieder stukje volgen enkele vragen; we zijn benieuwd naar de antwoorden! Hier lees je het coalitieakkoord terug: coalitieakkoord duurzaam verder bouwen 2018-2022 incl. portefeuilleverdeling.
Wij hebben het college gevraagd om een openbaar reviewdocument op te stellen omtrent het coalitieakkoord versus gerealiseerd/werkelijkheid (want: over “transparante politiek” gesproken).

Doelstelling transparante politiek en dit ook benadrukken.

Wat gaan we doen?

• Meer publiciteit voor openbare vergaderingen en thema-avonden van de raad;
• Bij complexe dossiers oriënteert de raad zich ter plaatse voor de behandeling in de carrousel;
• Inwoners en bedrijven krijgen voldoende gelegenheid om in te spreken tijdens raads- en carrouselvergaderingen;
• Werkgroep Bestuurlijke Vernieuwing continueren;
• Samen met scholen invulling geven aan politiek educatieve projecten;
• Actieve terugkoppeling vanuit het college op lopende, belangrijke dossiers.

Vragen PvdA:

• Op welke wijze, anders dan voorheen, is er meer publiciteit voor raadsaangelegenheden gerealiseerd en was het mogelijk met alle digitale vergaderingen om bedrijven en inwoners voldoende gelegenheid te geven om in te spreken?
• Welke politiek educatieve projecten op scholen zijn er tot stand gekomen?

Dienstverlening

Wij zijn nog niet tevreden over onze dienstverlening en vinden dat een verbetering noodzakelijk en haalbaar is zonder enorme kosten te maken. Wij denken daarbij bijvoorbeeld aan verbetering van de telefonische bereikbaarheid, adequaat reageren op e-mails en een consequente ‘ja, tenzij-houding’ naar inwoners en ondernemers.
Uitgangspunt is een dienstverlenende houding en een nauw contact met inwoners en ondernemers. Dit kan in de keukentafelgesprekken en door bij initiatieven van inwoners ter plekke in gesprek te gaan. De relatie met ondernemers, belangengroepen en inwoners verdient onze blijvende aandacht.

Wat gaan we daarvan doen?

• Planmatig en structureel inzetten op een verbetering van de dienstverlening;
• Regelmatig meten hoe de tevredenheid bij inwoners en bedrijven is over onze dienstverlening.

Vragen PvdA:

• Waar kunnen we de planmatige aanpak terugvinden?
• Hoe vaak (en op welke wijze) is het regelmatig meten over de tevredenheid ingezet bij inwoners en bedrijven?

Sociale Domein (zorg)

Doelstelling
Wij willen de komende vier jaar de transformatie in het Sociaal Domein verder vormgeven.
Door:

• Vast te houden aan het uitgangspunt van een kwalitatief goede, toegankelijke en betaalbare zorg voor inwoners, die het hard nodig hebben;
• Voorlichting aan inwoners en ketenpartners met als doel begrip te krijgen voor de
  Keuzes in de zorg;
• Een efficiënter en effectiever werkende organisatie;
• Transformatie van de zorg naar een aanpak gericht op preventie, vroegtijdige signalering en betaalbaarheid.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Instelling van een werkgroep Sociaal Domein vanuit de gemeenteraad en carrousel om te bezuinigen op zorg waar mogelijk en acceptabel;
• Bevorderen van een effectievere en efficiëntere organisatie waarbij binnen 4 jaar de inhuur/formatie met € 400.000,- wordt teruggebracht; Belangrijk onderdeel daarvan is het analyseren van de processen om daarmee het lerend vermogen van de organisatie verbeteren;
• Uitbouw van projecten die zorg verminderen, zoals de ‘school als vindplaats’ en praktijkondersteuners bij huisartsen;
• Bij preventie is een aanpak van middelengebruik (alcohol en drugs) van groot belang. Wij willen daar een integrale, preventieve en repressieve aanpak voor opstellen;
• Afbouw van het resterende tekort in de komende vier jaar en tot die tijd reserves aanspreken om onszelf de tijd te gunnen maatregelen te bedenken en te zorgen dat deze het gewenste effect hebben;
• Aandacht voor eenzaamheid, zingeving, dementie en de positie van de mantelzorger die onder druk staat;
• Versterking van de relatie met partners in de keten van toewijzing, zoals huisartsen.

Vragen PvdA:

• Hoe staat het met de werkgroep sociaal domein vanuit de raad?(is er niet meer)
• Is de inhuur/formatie met 400.000,= teruggebracht?
• Zijn de projecten ‘school als vindplaats’ en ‘praktijkondersteuners bij huisartsen’ veder uitgebouwd?
• Waar kunnen we de integrale, preventie en repressieve aanpak rondom middelengebruik terugvinden en wat zijn daarvan de resultaten?
• Op welke wijze is nieuwe aandacht gegeven aan eenzaamheid, zingeving, dementie en mantelzorg?

Doelstelling
Uitvoering geven aan maatregelen op basis van een mobiliteitsonderzoek. In zijn algemeenheid extra aandacht voor comfort en veiligheid van fietsers en voetgangers. Daarbij kijken we naar de eigen gemeente en naar regionale effecten en oplossingen.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Obstakels voor voetgangers en rolstoelgebruikers (ed) wegnemen;
• Uitwerking van verbeteringen voor de hedendaagse fietser.

Vragen PvdA:

• Welke obstakels zijn expliciet weggenomen (dus niet tijdens reguliere onderhoud werkzaamheden)?

Aantrekkelijk centrum in Groesbeek

Bij het centrum van Groesbeek gaat het vooral over het gebied tussen de Dorpsstraat vanaf de Kloosterstraat tot aan de kruising met de Molenweg. Dit gebied heeft een duidelijke verkeersfunctie, maar is ook een belangrijk verblijfsgebied voor recreanten en winkelend publiek. Dit betekent dat de beschikbare ruimte ‘gedeeld’ moet worden.

Doelstelling
Een aantrekkelijk en gastvrij dorpscentrum in Groesbeek met shared spaces en een daarbij passend verkeersaanbod en verkeersgedrag, waarbij sprake is van een harmonieus gebruik door alle weggebruikers van de beschikbare ruimte en ondernemers die bestaansrecht houden.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Samen met de raad de vragen bedenken voor nader mobiliteitsonderzoek;
• Op basis van dit mobiliteitsonderzoek komen wij met onderbouwde voorstellen naar de raad.

Vragen PvdA:

• Het harmonieus gebruik door alle weggebruikers is (behalve een aantal verkeersslachtoffers daargelaten) een groot succes. Je staat met zijn allen vanaf de nieuwe weg in de auto in een stinkende file; vrachtauto’s en bezorgers half op de weg om te laden en te lossen, niemand kan er meer door; ook niet vanaf Pandje 4 de andere kant op; de fietsers worden op de weg van hun sokken gereden; kiezen voor de shared space op het trottoir en oversteken is met je fiets volstrekt onmogelijk. Op de zebra’s moet je met gevaar voor eigen leven de overkant zien te bereiken; het meest centrale “bourgondische” marktterrein is een troosteloze parkeerplaats vol blik en de bouwplannen om de oude HEMA (en het centrum af te maken) liggen al een jaar of 8 stil. In de avonduren lijkt onze “dorpsstraat” meer op het stratencircuit van Monaco.
• Wat is er gerealiseerd de afgelopen vier jaar na het bedenken van de vragen en het opstellen van een onderbouwd voorstel?

Onze dijken

Het is druk op onze dijken in de weekenden. Fietsers, wielrenners (individueel en in groepsverband), wandelaars, motorrijders en automobilisten willen genieten van natuur en landschap op prachtige, vaak smalle dijken. Ook attracties als de Millinger Waard, Bisonbaai en vele wandel- en fietsmogelijkheden zorgen voor extra verkeer. Dit samengaan van gebruikers gaat gepaard met irritaties, geluidsoverlast en parkeerproblemen op de dijken en vraagt om oplossingen.

Doelstelling
Een samengaan van alle verkeersdeelnemers in de polder met als uitgangspunt dat hiervoor de dijken niet worden afgesloten.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Inrichten van meer parkeerplaatsen, voordat gebruik wordt gemaakt van de dijken;
• De nu vastgestelde locaties voor Toeristische Overstap Punten (TOP’s) heroverwegen;
• Parkeren of zelfs stoppen op dijken verbieden en handhaven.

Vragen PvdA:

• Hoeveel extra parkeerplaatsen zijn er gerealiseerd (en waar) en hoeveel bekeuringen zijn er na de handhaving uitgeschreven?

Openbaar vervoer en reactivering spoorlijn Nijmegen Kleve

Openbaar vervoer voorziet in een duidelijke behoefte en versterking daarvan komt tegemoet aan de toenemende wens om binnen en buiten de gemeente te reizen.

Doelstelling

• Inzetten op behoud van bestaande ov-busverbindingen en zo mogelijk uitbreiding van dit openbaar vervoer over de weg;
• Streven naar uitbreiding van de elektrische buurtbus zodat kernen onderling bereikbaar worden.

Wat gaan we daarvoor doen?

• In gesprek met partijen over uitbreidingsmogelijkheden openbaar – en buurtbusvervoer;
• Reactivering spoorlijn Nijmegen Kleve is binnen deze coalitieperiode niet aan de orde. Daar waar andere partijen in de regio deze mogelijkheid bespreken of willen onderzoeken, volgen wij de ontwikkelingen zonder daarvoor eigen middelen in te zetten;
• Wij volgen de (externe) onderzoeken naar vervoer over water.

Vragen PvdA:

• Welke buurbusverbinding tussen welke kernen is uitgebreid en hoeveel bussen rijden nu elektrisch?
• Werd er met het onderzoek naar vervoer over water in dit coalitieakkoord een extra veerpont bedoeld?

Wonen

Voor de komende jaren richten wij ons op de bestaande woningvoorraad en op nieuwbouw.
Onze inzet bij bestaande woningen is gericht op vergroting van de kwaliteit en diversiteit.
Duurzame woningen die ook levensloopbestendig zijn en wijken met woningen voor kopers, sociale en middel dure huur. Tijdens deze coalitie periode willen we tenminste één bestaande woonwijk omvormen naar een woonwijk zonder aardgas.

Ook richten wij ons op nieuwbouw. De plannen concentreren zich op drie gebieden:
Groesbeek,
Beek en Ubbergen
Millingen, Leuth en Kekerdom

Maar ook goede ideeën in andere kernen benaderen wij met een open blik en wij kijken serieus naar de haalbaarheid.

De toegestane bouwcapaciteit is ongeveer 620 woningen van 2018 tot 2027. Bedoeling is deze capaciteit te benutten en daarbij ook open te staan voor nieuwe woonvormen, woningen voor starters en vooral toekomstbestendig en levensloopbestendig bouwen. Uitgangspunt is energie neutrale woningen zonder gas. Vrije sectorkavels is een weer meer gehoorde wens van inwoners en de vraag is of de gemeente daaraan kan voldoen.

Doelstelling

• De bestaande woningvoorraad kwalitatief verbeteren en verduurzamen;
• Aandacht voor diversiteit in bestaande en nieuwe plannen;
• Bouw nieuwe toekomstbestendige en dus energieneutrale woningen.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Uitvoering geven aan de vastgestelde Woonagenda en woonvisie;
• Bij bouwplannen van vijf woningen of meer gasloos en energieneutraal wonen als uitgangspunt nemen;
• Bouw van 620 woningen in Berg en Dal van 2018 tot 2027;
• Nieuwe, van de woonvisie afwijkende initiatieven niet bij voorbaat afwijzen, maar toetsen op haalbaarheid en toegevoegde waarde;
• Wij willen de mogelijkheden voor vrije bouwkavels nadrukkelijk verkennen.

Vragen PvdA:

• Bouw van 620 woningen van 2018 tot 2027? Hoeveel zijn er nu na vier jaar gebouwd? en hoeveel daarvan zijn er gasloos en energieneutraal opgeleverd?
• Hoe staat het met uitwerking van het amendement Emmastraat?
• Zijn de zorgen van onze woningcoöperaties over het aantal te bouwen sociale woningen in onze gemeente, zoals overeengekomen in de prestatieafspraken, inmiddels weggenomen? En zo ja, hoe dan?

Duurzaamheid

Steeds meer groeit het besef dat we zuinig moeten zijn met onze aarde om nog een toekomst te hebben. De toename van de wereldbevolking en de groei van de economie zorgen voor grote problemen en enorme uitdagingen. Klimaatverandering en de uitstoot van broeikasgassen is ook onze zorg. En ook het verlies van biodiversiteit en aantasting van natuur en landschap. Uitdagingen waarin ook wij een bijdrage moeten leveren. Daarom nemen we onze verantwoordelijkheid en zetten we extra in op realisatie van reeds geformuleerde doelstellingen. Door het goede voorbeeld te geven, veel gemeentelijke gebouwen zijn al grotendeels energieneutraal, en door inwoners (financieel) te stimuleren zelf maatregelen te nemen.

Zo hebben wij in de afgelopen periode al besloten dat de gemeente klimaatneutraal moet zijn in 2050. Wij zouden dat willen versnellen naar 2040 maar beseffen dat dit duur en ambitieus is. Ook is een energievisie opgesteld en zijn subsidiemaatregelen voor energiebesparende maatregelen vastgesteld. En wij plaatsen de komende jaren 30 elektrische laadpalen. Maar er moet veel gebeuren. Gasloos bouwen, meer energieopwekking, minder energieverbruik.

En wij willen dit samen met u doen en samen betekent ook dat er voor maatregelen draagvlak moet zijn. De resultaten van de avonden over de kansenkaarten zijn daarvoor een mooie graadmeter en deze lieten weinig draagvlak voor windmolens zien. Wij zijn ons ervan bewust dat we innovatief te werk moeten gaan om de uitdaging serieus aan te gaan.

Doelstelling

• Wij willen maximaal inzetten op duurzaamheid en daarbij zelf het goede voorbeeld blijven geven. Tweede doel is 16% duurzame energieopwekking binnen de eigen gemeente per 2023;

Wat gaan we daarvoor doen?

• De energievisie uitbreiden met een concreet en integraal duurzaamheidsplan, inclusief financiële onderbouwing;
• Voortzetten van de stimuleringsregelingen voor inwoners en mogelijk nieuwe stimuleringsmaatregelen bedenken;
• Actief zoeken naar financiering van maatregelen bij, bijvoorbeeld provincie en rijk, en daaraan ook zelf bijdragen;
• Meedoen met monitor CO2 prestatieladder;
• Daarmede maak je de eigen CO2 uitstoot inzichtelijk en laat je zien wat je doet om deze uitstoot te verminderen;
• Op zoek gaan naar mogelijkheden voor participatie in schone energie buiten de gemeentegrenzen;
• In gesprek gaan met onze ondernemers over verduurzamingsmogelijkheden;
• Als gemeente het voorbeeld geven door gemeentelijke gebouwen energieneutraal te maken en als organisatie duurzaamheid te integreren in de dagelijkse bedrijfsvoering;
• Afvalscheiding verbeteren door voorlichting, bevorderen hergebruik en pleiten voor invoering statiegeld op blik en plastic.

Vragen PvdA:

• Energieneutraal in 2050 (ambitie is eigenlijk 2040 staat in het akkoord!) De doelstelling is 16% zelf energieopwekking in 2023. Wat is nu de stand van zaken?
• Hoe doen we het op de CO2 prestatieladder?
• Wat is er nog over aan uitvoeringsmogelijkheden van het integrale duurzaamheidsplan na alle commotie omtrent zonneparken e.a.; of moet gezien de ontwikkelingen en de behaalde doelen van het duurzaam verder bouwen de ambitie richting 2050 worden bijgesteld?
• Op basis waarvan worden nieuwe projecten wel/of niet opgepakt? En hoe en wanneer zijn daar met de raad afspraken over gemaakt?

Cultuur, natuur, recreatie en toerisme

Onze gemeente heeft een prachtige natuur en ligt in een afwisselend landschap. We hebben een rijke geschiedenis en daarvan is veel terug te vinden. Buiten, maar ook in onze musea.
Toerisme is daarom belangrijk en we werken er hard aan om onze gemeente nog aantrekkelijker te maken. Voor de inwoners maar ook voor alle bezoekers.

Doelstelling:
Wij willen de bijzondere landschappelijk en cultuurhistorische elementen en monumentaal erfgoed in onze gemeente behouden.
Het aantal toeristische bezoeken en overnachtingen laten stijgen met 4%.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Zetten vol in op het bestaande beleid voor natuur en landschap, monumenten en cultuur, toerisme en recreatie;
• Ondersteunen van het initiatief van het Bevrijdingsmuseum om te vernieuwen en denken mee in levensvatbare oplossingen voor Museumpark Orientalis;
• Stimuleren van nieuwe initiatieven op gebied van herinneringstoerisme, zorgtoerisme en green destinations;
• Verbeteren en uitbreiden van het netwerk van fiets- en wandelroutes.

Vragen PvdA:

• Is het aantal overnachtingen gestegen en met hoeveel procent?
• Hoe staat het met de levensvatbare oplossing voor orientalis?
• Welke fiets- en wandelroutes zijn uitgebreid?

Samenwerkingen

Berg en Dal werkt samen met andere gemeenten en binnen de Euregio. Deels omdat dit verplicht is, deels omdat dit inhoudelijke en financiële voordelen heeft. Toch heeft samenwerking ook een minder prettige kant, namelijk het gevoel geen grip te hebben op dure samenwerkingsverbanden.

Wij willen meer grip krijgen door te werken met duidelijke opdrachten aan samenwerkingen, een afgrendeling van de kosten (de kaderstelling) en toetsing van het resultaat. Deze toetsing vindt plaats aan de hand van jaarverslag en jaarrekening, maar ook door als raad de resultaten in de samenleving te toetsen.

Natuurlijk bestaat de verleiding om de bedrijfsvoering van gemeenschappelijke organen op de korrel te nemen. Voor de raad is dat echter een ondoenlijke opgave omdat de noodzakelijke informatie ontbreekt. De portefeuillehouder en het college zijn, samen met de samen, hierin het aanspreekpunt voor de raad.

Doelstellingen

• Door samenwerking komen tot een verhoging van de kwaliteit van de dienstverlening aan inwoners en bedrijven;
• Zorgen dat deze samenwerkingen qua opdracht en resultaat inzichtelijk zijn voor de raad;
• Samenwerkingen die niet de gewenste effecten opleveren indien mogelijk beëindigen of afslanken.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Continueren werkgroep Samenwerkingen;
• Nadrukkelijker formuleren van de opdracht (sturen op inhoud) en kaders (financiën) aan samenwerkingen;
• Raadsleden kijken in samenleving naar effecten samenwerking;
• Sterkere rol van college en portefeuillehouders in de terugkoppeling naar de gemeenteraad;
• Medio 2018 besluiten of we het Doelgroepenvervoer vanaf 2020 anders gaan organiseren.

Vragen PvdA:

• Welke samenwerkingen die niet het gewenste resultaat hebben opgeleverd zijn beëindigd?
• Kunt u een geslaagd voorbeeld geven waar nadrukkelijker gestuurd is op inhoud en financiële kaders?
• Hoe pakte de sterkere rol van college in de terugkoppeling naar de gemeenteraad in de praktijk uit?
• Is het doelgroepenvervoer anders georganiseerd?

Ons Geld

Wij zijn de coalitiebesprekingen gestart met een financiële doorkijk naar de komende periode. Deze doorkijk laat een fors tekort zien. Dit tekort bestaat uit meerdere onderdelen. Zo is dat het tekort op de zorg (het Sociaal Domein), wat betekent dat we meer geld aan zorg uitgeven dan we van het rijk ontvangen. Maar in het totale geraamde begrotingstekort zit ook geld voor projecten. Bijvoorbeeld uitbreiding van toezicht en handhaving (Bijzonder OpsporingsAmbtenaren, BOA), meer geld voor burgerparticipatie en voor snel internet in de gehele gemeente. Wij willen de keuzes voor extra projecten in de raad maken bij de kadernota en de jaarlijkse vaststelling van de begroting.

Doelstelling

• Wij streven naar zo laag mogelijke lasten voor onze inwoner zonder lasten onverantwoord door te schuiven naar onze kinderen.

Wat gaan we daarvoor doen?

• Wij stellen een reëel sluitende begroting op;
• Wij houden de gemeentelijke belastingen, zoals de OZB (Onroerende ZaakBelasting) zo laag mogelijk en verhogen deze slechts trendmatig. Een verhoging is alleen aan de orde als laatste redmiddel.
• Ook gemeentelijke lasten, zoals riool- en afvalstoffenheffing, houden wij zo laag mogelijk. Wij toetsen de noodzakelijke hoogte van deze lasten in de komende raadsperiode.

Vragen PvdA:

• Welk jaar kende een reëel sluitende begroting?
• In onderstaande afbeelding staan de gestegen belastingen van de afgelopen jaren; zoals gepresenteerd in de begroting van 2022.

• De ozb is in deze berekening gestegen met 19,2%; was dat slechts trendmatig of het laatste redmiddel?
• U heeft met elkaar afgesproken de gemeentelijke lasten (afvalstoffenheffing en rioolheffing) zo laag mogelijk te houden en de noodzakelijke hoogte te toetsen! Wij zien een stijging van 13,3% rioolheffing en 42,1 % Afvalstoffenheffing. Dus in totaal in vier jaar duurzaam verder bouwen een toename van 55,4% aan noodzakelijke lasten voor de burger, klopt dat?